Een paar straten van hier zit Bar l’Amérique, een gesloten café met vergeelde vitrages voor de ramen, waar sinds het overlijden van de eigenaar in 1994 op verzoek van zijn dochter niets meer veranderd is. Als je naar binnen kijkt, zie je de donkerrode barkrukken nog lonken, onder een dikke laag stof. Eens per week wordt er een vaasje met vers afgesneden rozen op het Perzische kleed van een tafeltje gezet, het enige leven dat zich daarbinnen nog afspeelt.
In het Spijkerkwartier, waar ik sinds een half jaar woon, was er zowel voor als achter de ramen wat teveel leven. 14 jaar geleden werd daarom het laatste rode licht gedoofd. Lang daarvoor volgde ik hier een studie aan de Sociale Academie en liep wekelijks door de wijk naar mijn school toe, met mijn blik strak op de grond voor me gericht om ieder contact met de prostituees en de vele bezoekers daarvan te vermijden. De buurt is inmiddels gerenoveerd, de huizen opgeknapt en gekocht door mensen met geld. Toch, wanneer ik achterin het kwartier door de straten loop, zie ik nog steeds het straatbeeld van toen, verworden tot een rode fantoomwereld, met de stoepen leeg.
In onze nu bijna verstilde steden speelt het leven zich ook binnen, achter de ramen, af. Daar, achter onze schermen, verdienen wij ons geld en zoeken we contact. Waar het scherm eerst een vlucht uit een gezelschap kon zijn, is het nu soms ons enige houvast eraan. Toen ik vaak alleen was, vroeger, kon het voelen alsof ik opgesloten zat in een overdekt winkelcentrum. Er was licht, er was zuurstof, er liepen mensen voorbij, maar toch leek het niet echt, was de lucht te ijl.
Een maand geleden zag ik Gravity, op Netflix. Een benauwende film die zich volledig in de ruimte afspeelt en waarbij George Clooney en Sandra Bullock in hun ruimtepak na rampspoed de weg terug moeten zien te vinden naar de aarde. Het contact tussen de twee beperkt zich tot indirect contact via de microfoontjes en oogcontact via de enorme vensters in de ruimtehelmen; twee uur lang volgen we zo hun dialogen en lot. Daar waar Sandra uiteindelijk weer voeten op aarde krijgt, zien we hoe George de verbinding verliest met het ruimteschip en afdrijft naar een eeuwige baan om de aarde, met een gelimiteerde hoeveelheid zuurstof in de tank op zijn rug.
We zijn allemaal een beetje losgeraakt van de aarde en proberen wat verdwaasd vanuit ons ruimtepak contact te maken met de wereld om ons heen. We hopen niet af te drijven, we hopen dat er voldoende brandstof is, we hopen dat onze zuurstoftanks niet leegraken.
Als ik met mijn dochter in haar fietsstoeltje voorop mijn fiets ons dagelijkse fietstochtje in de omgeving van Arnhem maak- ook daarin lijkt iedere dag op dit moment op een zondag- , zien we de toren van de kerk boven het landschap uitsteken. Mijn dochter wijst er altijd naar en zegt enthousiast ‘klok!’. Het is 12 uur 43, net als gisteren. De klok van de Eusebius staat stil, het binnenwerk is al meer dan een week geleden getroffen door bliksem.
28 maart 2020
